ارزیابی آثار حشره‌کش و علف‌کش‌های مختلف بر جمعیت جلبک سبز سندسموس‌کواردیکودا (Scenedesmus quadricauda)

مقدمه: ورود سموم کشاورزی به اکوسیستم‌های آبی که ممکن است به‌دلیل مصرف بی‌رویۀ آنها باشد، می‌تواند باعث آثار مخربی بر جمعیت گونه‌های آبزی شود. جلبک‌ها به طیف وسیعی از آلودگی از قبیل علف‌کش‌ها، فلزات وآفت‌کش‌های ارگانوکلر و مواد آلی صنعتی حساسیت نشان می‌دهند؛ بنابراین استفاده از آنها برای بررسی این آلودگی‌ها مرسوم است. این پژوهش با هدف بررسی آثار سموم کشاورزی در دو گروه حشره‌کش (مالاتیون و دیازینون)‌ وعلف‌کش (ماچتی و ساترن) در غلظت‌های مختلف بر جمعیت جلبک سبز سندسموس‌کواردیکودا (Scenedesmus quadricauda) به‌همراه تعیین غلظت مؤثر (EC5096 ساعته) برای هرکدام است. مواد و روش‏‏ها: آزمایش در مدت 96 ساعت با 4 غلظت و ۳ تکرار برای هر سم به‌همراه شاهد براساس روش استاندارد (O.E.C.D)‌،در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. تیمارها با محیط کشت BBMدر شرایط نوری 12 ساعت تاریکی و12 ساعت روشنایی و شدت نور 60 میکرومول فوتون بر مترمربع بر ثانیه در دمای 2±21 درجه سانتیگراد قرار داده شد. نتایج: اختلاف معنی‌دار در رشد روزانه (05/0>p) بین برخی از غلظت‌های مختلف در هریک از سموم موردمطالعه مشاهده شد. به‌طوری که افزایش غلظت سموم باعث کاهش معنی‌داری در تراکم سلولی شد. بیشترین درصد تلفات در علف‌کش‌ها مربوط به ساترن در غلظت 81/52 میکروگرم بر لیتر و ماچتی در غلظت 36/58 میکروگرم بر لیتر، در حشره‌کش‌ها مربوط به مالاتیون در غلظت 73/63 میکروگرم بر لیتر و دیازینون در غلظت 087/6 میکروگرم بر لیتر است. همچنین میزان EC50 96ساعته به‌ترتیب برای دیازینون 234/174 میکروگرم بر لیتر، مالاتیون 858/9 میکروگرم بر لیتر، ماچتی 9/1 میکروگرم بر لیتر، ساترن 029/1 میکروگرم بر لیتر تعیین شد. بحث و نتیجه‏گیری: با توجه به نتایج این مطالعه از (Scenedesmus quadricauda)می‌توانبه‌عنوان یک شاخص بیولوژیکی در منابع آبی استفاده کرد؛ درنتیجه نیاز به مطالعات دقیق وگسترده‌تری دارد.‏‏